1. En konnen wy dit selve noch niet
wel sonder traenen releveren
Stamvader Dominicus Winsemius, ziekentrooster en tuchthuispredikant te Amsterdam, keek in 1630 terug. “Ende overmidts wy onsen Heer Vader noyt met bekende ooghen hebben aengheschout/ ende de Jongste van acht Sonen/ ende alleen overghebleven syn/ ende nae onsen Heer Vaeders naeme ghenoemt” kon hij zijn levensverhaal nog niet goed zonder tranen vertellen.
Dit boekje beoogt een beeld te schetsen van de wortels van het geslacht Winsemius. Het bouwt voort op het werk van Pake Pieter Winsemius (1883-1973), die eerder de afstamming onderzocht in “De slachten Winsemius” (1962) en deels tot leven bracht in “Deiboek fan Albertus Winsemius” (1972). Het is vooral ook gebaseerd op het verdere zoekwerk van zijn zoons Jan (1908-1994) en Albert (1910-1996).
In de jaren zestig en zeventig hebben zij zich ingegraven in de vroegste geschiedenis van onze familie. Oom Jan concentreerde zich op de terp in Westerhitzum, waar in de zestiende eeuw de verste wortels zichtbaar waren. Mijn vader systematiseerde en completeerde de stamboom en verzamelde “sterke verhalen”. Zij konden er beiden uren over vertellen.
Het boekje is voor het grootste deel gebaseerd op eerdere teksten, die mijn vader schreef rond 1966 en die ik zoveel mogelijk onaangetast heb gelaten. Mijn vader probeerde steeds de voorzaten te plaatsen in het beeld van hun tijd. Hij haalde daarbij vaak oude teksten aan; wie hiermee moeite heeft, wordt aangeraden deze hardop te lezen.
Ik heb zijn lijn doorgetrokken en de beschikbare teksten, zeker waar het betreft de oudste geschiedenis, aangevuld op basis van zijn notities en de schitterende documentatie die hij overdroeg aan het Centraal Bureau voor Genealogie te Den Haag (“Collectie Dr. A. Winsemius”). Daarnaast heb ik veelvuldig gebruik gemaakt van de “Chronique ofte Historische geschiedenisse van Vrieslandt” van de hand van Pierius Winsemius (1622) en van “Tweeduizend jaar geschiedenis van Friesland” van Pieter Terpstra (uitgeverij M.Th. van Seyen, Leeuwarden).
Het levensverhaal van Dominicus Winsemius en zijn voorouders is nog steeds niet compleet. Het bevat speculaties en ongetwijfeld onjuistheden. Het is daarom – in de geest van Pake Pieter en zijn zoons – opgedragen aan volgende generaties. Zij die wortels hebben, hebben toekomst.
Westerhitzum, 14 juni 1997